การให้การศึกษาพระพุทธศาสนาแก่คนทั่วไปอีกอย่างหนึ่ง คือ การเทศนาในโอกาสต่างๆ การเทศน์ของสมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณสังวร แต่ละครั้งทรงมีการเตรียมการเป็นอย่างดี กล่าวคือ ก่อนวันที่จะทรงเทศน์ ทรงพิจารณาเลือกหัวข้อธรรมจากพระไตรปิฎกว่าจะทรงเทศน์เรื่องอะไร แล้วทรงจดบันทึกหัวข้อธรรมหรือพุทธสุภาษิตบทนั้นมาทบทวนจนขึ้นใจ หลังทำวัตรสวดมนต์ก่อนที่จะเข้าที่บรรทมในคืนวันนั้น ก็จะทรงนำเอาหัวข้อธรรมที่ทรงเตรียมไว้นั้นมาไตรตรอง ดังนั้นการแสดงธรรมแต่ละครั้งจึงมีความแจ่มแจ้งชัดเจน มีความกระชับทั้งในภาษาและเนื้อความ